Jaką funkcję w organizmie pełni witamina A? Witamina A, nazywana również beta karotenem, pełni w organizmie wiele istotnych funkcji. Najczęściej kojarzona jest z procesem widzenia oraz kondycją włosów i paznokci. Warto jednak wiedzieć, że jest odpowiedzialna również za inne procesy zachodzące w ludzkim ciele. Jej niedobór może nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje. Zadbanie o regularne spożywanie bogatych w nią produktów z pewnością korzystnie wpłynie na samopoczucie. Co jeszcze warto wiedzieć na temat tej witaminy?
Właściwości istotne dla organizmu
Omawiana witamina jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wśród jej wielu korzystnych właściwości wymienia się wpływ na efektywność układu odpornościowego. Dzięki temu, że wspiera prawidłowe zachodzenie reakcji immunologicznych, może chronić przed infekcjami. O jej spożywaniu powinny również pamiętać osoby zmagające się z alergiami. Jej korzystne właściwości pomogą osłabić ich objawy. Beta karoten pomoże ochronić nabłonek układu oddechowego przed działaniem szkodliwych drobnoustrojów. Jest to witamina szczególnie ceniona ze względu na swój pozytywny wpływ na wzrok. Chroni przed występowaniem kurzej ślepoty, czyli osłabienia widzenia po zmroku. Może wspomóc proces odbierania obrazów przez siatkówkę oka m.in. u osób pracujących przed komputerem. Warto wiedzieć, że odpowiedni poziom witaminy A w organizmie pomaga dbać o układ sercowo-naczyniowy. Obniża ona poziom złego cholesterolu i chroni przed powstawaniem zmian miażdżycowych.
Karoten jest również silnym antyoksydantem. Właściwości antyoksydacyjne należą do jednych z najbardziej cenionych w przypadku tej witaminy. Nie tylko zapobiega nadmiernej aktywności wolnych rodników, ale również niweluje już wyrządzone przez nie szkody. Takie oddziaływanie zapobiega powstaniu w organizmie stresu oksydacyjnego. To właśnie on może doprowadzić do wystąpienia przedwczesnego starzenia i zmian nowotworowych. Antyoksydacyjne działanie witaminy A powinno zostać docenione szczególnie przez osoby żyjące w stresie i spożywające duże ilości przetworzonej żywności. Na stres oksydacyjny narażone są również osoby, które nie podejmują aktywności fizycznej oraz spożywają duże ilości alkoholu i palą papierosy.
Zwiększone zapotrzebowanie i objawy niedoboru
Ze względu na udział w prawidłowym wzroście i rozwoju komórek, o dostarczanie organizmowi odpowiednich ilości beta karotenów powinni dbać wszyscy. U niektórych osób, zapotrzebowanie na witaminę A może jednak być podwyższone. Do tej grupy zalicza się osoby starsze i będące w ciąży. Karoteny regulują bowiem procesy starzenia się, umożliwiając ich zdrowy przebieg. Stymulują również prawidłowy rozwój komórek u płodu. Zwiększone zapotrzebowanie na te związki organiczne można zaobserwować również u palaczy, osób spożywających dużo alkoholu i spędzających wiele godzin przed komputerem. Ważne jest obserwowanie swojego organizmu, aby w porę dostrzec objawy niedoboru. Należy do nich między innymi pogorszenie wzroku. Warto również zwrócić uwagę na łamliwość włosów i paznokci oraz ich powolny wzrost. U dzieci i młodzieży, objawem niedoboru witaminy A może być również spowolnienie i zahamowanie wzrostu. Częste alergie skórne, spierzchnięta i sucha skóra oraz trądzik również znajdują się wśród objawów. Zbyt mała ilość karotenów w organizmie może wiązać się z częstymi biegunkami i obniżoną odpornością.
Zobacz także:
Gdzie można znaleźć witaminę A?
Możliwe jest spożywanie specjalnych suplementów ze związkami organicznymi z tej grupy. Odpowiedni poziom karotenów może jednak zapewnić naturalna witamina A występująca w pożywieniu. Odnaleźć ją można między innymi w produktach pochodzenia zwierzęcego. Występuje w mleku, maśle, jajach i innych wyrobach mleczarskich. Jej wysoką zawartość odnaleźć można w niektórych serach. Osoby spożywające mięso mogą sięgnąć po wątróbkę i inne podroby. Karoteny odnajdą również w tłustych rybach. Wśród naturalnych suplementów, które poleca się osobom doświadczających niedoborów znajduje się między innymi tran. Głównym źródłem karotenów są jednak pomarańczowe, żółte i czerwone owoce oraz warzywa. W jakich roślinach można je odnaleźć?
Najbardziej popularnym źródłem tej witaminy jest marchew. Należy jednak pamiętać, że najbardziej efektywne będzie spożywanie jej na surowo. Ponieważ witamina A rozpuszcza się w tłuszczach, dobrze jeśli i one pojawią się w potrawach z marchewką. Inne warzywa stanowiące jej dobre źródło to pomidory, jarmuż, szpinak, brokuł, szczaw, papryka, sałata i dynia. Można ją odnaleźć też w szczypiorku. Wśród wielu owoców bogatych w związki z tej grupy, ich największe stężenie odnaleźć można w morelach, brzoskwiniach, śliwkach, pomarańczach, arbuzach i melonach. Pojawiają się tu również wiśnie i agrest. Wiele sposobów przetwarzania pokarmów związanych z wykorzystaniem ciepła, obniża zawartość witamin. Jednak suszone owoce, takie jak śliwki i morele są bogatym źródłem karotenów. Dbanie o zbilansowaną dietę z pewnością pokryje zapotrzebowanie na witaminę A. Jej odpowiedni poziom w organizmie uchroni przed negatywnymi konsekwencjami.
